کمبود پزشک داریم؛ اما نه در تهران و شهرهای بزرگ؛ علل مهاجرت پزشکان ریشه یابی شود

به گزارش روابط عمومی معاونت بین الملل، دکتر حسین قناعتی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اشاره به مباحث مطرح شده پیرامون کمبود پزشک در کشور و لزوم افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی، با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی تهران قبلا اعلام کرده که توان افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو را ندارد، گفت: «افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی مثل این است که بخواهیم ۶۰ نفر آدم را در اتوبوسی که ۴۰ صندلی دارد، جا دهیم. این اتفاق باعث می‌شود آموزش پزشکی کیفیت خود را از دست بدهد.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: «به جرات می‌گویم رشته پزشکی در ایران در بالاترین قله‌های علمی کشور قرار دارد و آموزش در این رشته در عمل نیز به اجرا در می‌آید؛ دانش‌آموخته رشته‌های پزشکی و وابسته آن، مستقیما در شغل مرتبط خود مشغول به کار می‌شوند. در صورتی که در رشته‌های فنی این اتفاق نمی‌افتد. از وزیر علوم خواهش می‌کنم، به جای آنکه دنبال بازگرداندن رشته‌های پزشکی و مرتبط آن به دانشگاه‌های خود باشند، سعی کنند مشکل دانشگاه‌های وزارت علوم را اصلاح کنند که دانش‌آموخته‌های فنی هم بتوانند به صورت عملی و همچنین متناسب با شرایط اجتماعی آموزش ببینند و در نهایت جایگاه شغلی خود را پیدا کنند، نه اینکه یک جا که درست عمل می‌کند را هم با مشکل مواجه کنند.»
وی با اشاره به برخی طرح‌ها مثل افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در کشور ادامه داد: «متاسفانه هرکسی که از راه می‌رسد، طرحی را بیان می‌کند و به دنبال عملی کردن آن نیز هست؛ این روش برنامه‌ریزی صحیح نیست که یک نماینده بگوید این ایده به ذهنش رسیده و بدون آنکه بر روی آن کار مطالعاتی و پایلوت کند بلافاصله بخواهد آن را به اجرا درآورد.»
دکتر قناعتی با بیان اینکه بعدها از این افزایش ظرفیت بی‌رویه متضرر خواهیم شد، گفت: «این حرف بنده را به عنوان یک سند تاریخی ثبت کنید؛ یک روز متوجه خواهیم شد که کاری که انجام داده‌ایم کار اشتباه و بدون برنامه‌ریزی صحیح بوده است. ما یکباره بدون برنامه‌ریزی صحیح، باری به دوش یک سیستم اضافه می‌کنیم که تحمل آن را ندارد و به افت کیفیت می‌انجامد. همچنین از نمایندگان مجلس می‌خواهم قبل از ارائه کردن طرح‌های خود عواقب اجتماعی و عواقب اجرایی آن را بسنجند؛ بازگرداندن رشته‌های پزشکی به دانشگاه‌های زیر مجموعه وزارت علوم، کار درستی نیست. برای این کار باید یک مطالعه علمی انجام شود و به صورت پایلوت مدل کوچکی بررسی شود تا ببینیم این طرح جواب می‌دهد یا نه.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به اینکه افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی با استناد به جمعیت رو به سالمندی و کاهش سرانه پزشک انجام می‌شود؟، گفت: «بله، ما دچار کمبود پزشک هستیم اما نه در تهران یا سایر شهرهای بزرگ، بلکه انتشار و توزیع پزشک ما مشکل دارد؛ همانطور که در پزشکی سرآمد هستیم، اما در عدالت در سلامت و توان مردم برای استفاده از خدمات سلامت ناموفق و ناتوان هستیم، کمبود پزشک ما نیز به حوزه آموزش پزشکی برنمی‌گردد بلکه ناشی از برنامه‌های مدیریتی است.»
دکتر قناعتی با اشاره به آمارهای رسمی مبنی بر مهاجرت سه هزار پزشک در سال گذشته و هزار پزشک در تابستان امسال افزود: «به جای دنبال کردن سیاست‌هایی مثل بالا بردن پذیرش دانشجوی پزشکی، بهتر است ریشه‌های مهاجرت را پیدا کنیم؛ سیاستگذاران در کشور باید در کارها و تصمیم‌گیری‌های خود یک بازبینی انجام دهند و وقتی که می‌خواهند تصمیم‌گیری کنند از صاحبان فرآیندها و دانشگاهیان مشاوره بگیرند، اما در این خصوص نه با دانشگاهیان، نه با فرهنگستان و نه با وزارت بهداشت مشورت کافی نداشته‌اند.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، علت اصلی مهاجرت پزشکان را نبود ثبات در برنامه‌ها دانست و گفت: «ما در سال‌های مختلف مرتبا برنامه‌های خود را تغییر داده‌ایم. با این تغییرات هیچ کس نمی‌تواند اعتماد داشته باشد که آیا فردا هم می‌تواند کار امروز خود را انجام دهد یا نه. همین مساله باعث می‌شود سرمایه‌گذار خارجی هم نتواند وارد ایران شود. تا زمانی که در برنامه‌هایمان ثبات نباشد، سرمایه‌گذاری خارجی هم محقق نخواهد شد.»
دکتر قناعتی با بیان اینکه فرد، تنها می‌خواهد یک زندگی توام با اعتماد داشته باشد، گفت: «مطمئن هستم ۹۰ درصد افرادی که مهاجرت می‌کنند دچار دردسر هستند. من در تجربه سفرهای خارجی خود از نزدیک زندگی مهاجرین را دیده‌ام و می‌دانم که به خوشی زندگی نمی‌کنند. باید کاری کنیم که ریشه‌های ناامیدی در آنها از بین برود. یکی از این ریشه‌ها این است که فرد می‌بیند برای شغل او آینده‌ای وجود ندارد و درآمدی در حد یک آدم عادی وجود ندارد.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: «پزشکی رشته‌ای بسیار سخت است و زحمت و مسئولیت فراوانی دارد. پزشکان در همه دنیا نیز احترام و درآمد متفاوتی دارند؛ این تفاوت به معنای بی‌عدالتی نیست. مفهوم عدالت و مساوات با هم فرق می‌کند و نباید آن دو را به اشتباه یکی تلقی کنیم. طبیعتا هرکس که زحمت بیشتری می‌کشد و کار بیشتر و کار خطرناک‌تری انجام می‌دهد باید نسبت به سایر افراد درآمد بالاتری داشته باشد. آیا یک سرمهندس نسبت به یک کارگر ساده باید حقوق یکسان داشته باشد؟»
وی افزود: «متاسفانه در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌ها این مسائل در نظر گرفته نمی‌شوند و نهایتاً تصمیماتی گرفته می‌شوند که همه چیز را از ریشه خراب می‌کنند. به جز اندکی از پزشکان، اکثریت آنها خادم‌ترین و زحمت کش‌ترین کادر پزشکی هستند و پرریسک‌ترین آدم‌ها در زندگی هستند. وقتی پزشک فارغ‌التحصیل می‌شود همه جوانی او در فقر، مصیبت و درس خواندن از دست رفته است؛ یعنی وقتی چشم باز می‌کند، می‌بیند ۳۵ سال دارد و جوانی خود را از دست داده است. آیا برای این عمر رفته نیز می‌توان قیمت تعیین کرد؟»
دکتر قناعتی در پایان با اشاره به اظهارات برخی سلبریتی‌ها و افراد علیه جامعه پزشکی گفت: «نباید شریف‌ترین و خادم‌ترین قشر کشور به گونه‌ای معرفی شوند که مردم با آنها احساس دشمنی پیدا کنند؛ اما متاسفانه چنین اتفاقی رخ می‌دهد. برخی افراد بی‌خرد و تریبون‌دار با استفاده از رسانه‌ها و فضای عمومی علیه کادر پزشکی سخنرانی می‌کنند که واقعا شایسته نیست. حتی برخی از این اظهارات مصداق جرم به حساب می‌آید اما این از شریف بودن کادر پزشکی است که تا کنون علیه این قبیل افراد اعلام جرم نکرده است.»