دومین جلسه فصلی معاونت بین‌الملل با معاونان و رابطان بین‌الملل مراکز تحقیقاتی دانشگاه برگزار شد

به گزارش روابط عمومی معاونت بین‌الملل، در ابتدای این نشست که یکشنبه 21 مهر 98 برپا شد، دکتر صحرائیان، اهمیت بین‌المللی سازی پژوهش برای اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌ها را روشن و مشخص دانست و گفت: بدون شک امروز پیشرفت علم برمبنای رابطه و تعامل اتفاق می‌افتد.
بین‌المللی سازی باید در اولویت فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه قرار گیرد
وی با اشاره به اینکه نگاهی اجمالی به انتشارات دانشگاه‌ها و مراکز علمی طی دهه 60 میلادی در پایگاه اطلاعاتی Pubmed حاکی از تهیه و تدوین آن‌ها در یک مرکز واحد و انجام پژوهش‌های جزیره‌ای و جدا از هم است، اظهار داشت: به مرور از دهه 70 شاهد انجام تحقیقات چند مرکزی در یک کشور هستیم تا دهه 90 میلادی به بعد که عمده پژوهش‌ها و کارآزمایی‌های بالینی (Clinical trials) در مراکز متنوع از کشورهای مختلف انجام شده و امروز مقالاتی وجود دارد که بین 70 تا 100 نویسنده و مؤلف دارد.
معاون پژوهشی دانشگاه تصریح کرد: این رویکرد سبب شده علوم مختلف مرزها را پشت سر بگذارند و مقوله علم بدون مرز به موضوعی با اهمیت و فراتر از روابط سیاسی و اقتصادی کشورها تبدیل شود.
دکتر صحرائیان سپس به مزیت‌های پژوهش‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: تجربه نشان می‌دهد تحقیقاتی که با مشارکت پژوهشگران از کشورهای مختلف انجام شود، خطای کمتری دارد ضمن اینکه کنار هم قرار گرفتن افراد با تفکرات متنوع آموزش پژوهش را به همراه خواهد داشت.
وی با تأکید بر اینکه بسیاری از آموزش‌های پژوهش در مطالعات بین‌المللی اتفاق می‌افتد، بیان داشت: باید پذیرفت که سرعت پژوهش‌های بین‌المللی به دلیل آن که اعضاء خود را در قبال گروه مسئول می‌دانند، بسیار بالاتر از تحقیقاتی است که توسط تعداد محدودی از افراد در یک مرکز انجام می‌شود.
معاون پژوهشی دانشگاه ارزش مطالعات چند مرکزی بین‌المللی را بسیار بالا دانست و اضافه کرد: همچنین پژوهش‌ها با ویژگی‌های مذکور به دلیل مشارکت بالای محققان از نظر فرهنگی فارغ از سوگیری (Bias) خواهد بود.
وی همچنین بین‌المللی سازی پژوهش را برای دانشگاه علوم پزشکی تهران موضوعی با اهمیت عنوان کرد و افزود: ورود هر چه بیشتر به این عرصه زمینه‌ساز جذب گرنت‌های بین‌المللی، آموزش در سایه انجام پژوهش‌های بین‌المللی و در نهایت شناخته شدن مراکز تحقیقاتی دانشگاه در عرصه جهانی خواهد شد.
دکتر صحرائیان با بیان اینکه مهم‌ترین نقطه قوت دانشگاه در مسیر بین‌المللی سازی پژوهش نیروی انسانی مستعد با ایده‌هایی نو و کارآمد است، تصریح کرد: شاید نقصان اصلی در تجهیزات، منابع مالی و اندکی نظم است که به نظر می‌رسد با ارتباطات بین‌المللی و انجام همکاری‌های مشترک تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
دکتر صحرائیان با تأکید بر اینکه همه باید دست به دست هم بدهیم تا عمده پژوهش‌های دانشگاه را به سمت بین‌المللی شدن ببریم، گفت: باید بپذیریم امروز علم از مرزهای خود خارج شده پس بین‌المللی سازی باید در اولویت فعالیت‌های همه ما قرار گیرد.
وی به هماهنگی دو معاونت بین‌الملل و پژوهشی دانشگاه در این مسیر اشاره و اظهار امیدواری کرد که با مشارکت و همراهی مدیران و معاونان بین‌الملل مراکز تحقیقاتی جایگاه دانشگاه بیش از گذشته در عرصه‌های بین‌المللی ارتقاء یابد.
سپس دکتر محمد عبداللهی، رئیس پژوهشکده علوم دارویی به تشریح تجربیات این پژوهشکده در جذب دانشجویان بین‌المللی مقطع دکترای تخصصی پرداخت و راهکارهایی برای دست یافتن سایر پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی به نتیجه‌ای مطلوب در این زمینه ارائه کرد.
تأثیر بین‌المللی سازی پژوهش بر میزان استناد به مقالات و انتشارات دانشگاه
در ادامه، دکتر احمد اسماعیل‌زاده، معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل نکاتی در خصوص اهمیت انتشارات بین‌المللی در افزایش اعتبار اساتید، گروه‌های آموزشی، دانشکده‌ها، مراکز تحقیقاتی و جایگاه دانشگاه در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی ارائه کرد و گفت: بررسی سامانه‌های علم‌سنجی  حاکی است دانشگاه علوم پزشکی تهران در فاصله سال‌های 2016 تا 2019 میلادی روند روبه رشدی را پشت سر گذاشته است.
وی با اشاره به اینکه پیشرفت دانشگاه در این عرصه نشان از مؤثر بودن فعالیت‌هایی است که برای ارتقاء پژوهش بین‌الملل صورت گرفته، اظهار داشت: در سال 2016 تنها 18 درصد انتشارات دانشگاه، بین‌المللی بوده در صورتی که با گذشت حدود 10 ماه از سال 2019 این عدد به 29 درصد رسیده است.
معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل اضافه کرد: این روند همچنین بر روی استناد به مقالات دانشگاه نیز تأثیر گذاشته و نشان می‌دهد هر چه جنبه بین‌المللی انتشارات بیشتر شود، میزان استناد به آن‌ها نیز افزایش خواهد یافت.
دکتر اسماعیل‌زاده توجه حاضران را به نسبت اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌ها به تعداد انتشارات آن‌ها طبق اطلاعات مندرج در سامانه‌های علم‌سنجی جلب کرد و گفت: برخی از دانشگاه‌های کوچک با 100 مقاله در طول سال که 30 تا 40 درصد آن‌ها بین‌المللی است، درصد انتشارات بین‌المللی بالاتری از دانشگاه را به نمایش می‌گذارند و  این در حالی است که از میان 5 هزار مقاله دانشگاه، 2 هزار مقاله جنبه بین‌المللی دارد و پهنه وسیع‌تری از فعالیت‌های بین‌الملل را نشان می‌دهد که منحصربه‌فرد است.
وی به ارائه اطلاعاتی در خصوص انتشارات بین‌المللی تعدادی از مراکز تحقیقاتی دانشگاه پرداخت و بیان داشت: تعداد انتشارات برخی از مراکز تحقیقاتی از متوسط دانشگاه بالاتر و برخی پایین‌تر است که درخواست می‌شود با بررسی سامانه‌های علم‌سنجی، به رصد تأثیر فعالیت‌های بین‌المللی در جایگاه دانشگاه‌ها بپردازند.
معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل همچنین برخی از اقداماتی که توسط این معاونت با رویکرد بین‌المللی سازی پژوهش انجام شده را تشریح کرد و بیان داشت: در راستای توانمندسازی اساتید و محققان دانشگاه و به منظور جذب گرنت‌های بین‌المللی، این معاونت تاکنون موفق به برگزاری دو کارگاه گرنت نویسی شده و برای شش‌ماهه دوم سال جاری نیز کارگاهی دیگر را پیش‌بینی کرده است.
وی توجه هر چه بیشتر اعضای هیأت‌علمی دانشگاه به جذب دانشجویان خارجی دکترای تخصصی استاد محور را زمینه‌ساز رشد انتشارات بین‌المللی و البته درآمدزایی برای واحدهای زیرمجموعه دانست و از آماده‌سازی آیین‌نامه استاد راهنما و مشاور بین‌المللی خبر داد.
دکتر اسماعیل‌زاده تصریح کرد: برای نخستین بار با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه گرنت‌های بین‌المللی سازی با هدف ترغیب محققان تعریف شده که شامل انتشارات بین‌الملل، ثبت اختراع بین‌المللی و موفقیت در تجاری‌سازی بین‌المللی، جذب منابع خارجی برای انجام تحقیقات و جذب دانشجوی پسادکتری بین‌الملل است.
معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل نکاتی در خصوص راه‌اندازی وب‌سایت انگلیسی دانشگاه توسط معاونت بین‌الملل و تفویض قسمت پژوهش آن به معاونت پژوهشی پردیس بین‌الملل نیز بیان کرد و گفت: بخش مهمی از اطلاعات لازم برای این بخش به مراکز تحقیقاتی مربوط می‌شود و با هدف معرفی ظرفیت‌های موجود از آن‌ها خواسته شد اطلاعات خود را ارسال کنند که البته هنوز تکمیل نشده است.
تأکید بر تنوع فعالیت‌های بین‌المللی در مراکز تحقیقاتی و اهمیت جدی گرفتن آن
دکتر کردی، معاون بین‌الملل دانشگاه نیز با اشاره به مسیری که تاکنون در راستای بین‌المللی سازی پژوهش طی شده، بیان داشت: طی دو سال گذشته یکپارچه‌سازی بعد بین‌الملل در آموزش، پژوهش و خدمات با هدف بهبود و ارتقا آن‌ها، شناسایی فرهنگ ایرانی و اسلامی، تبیین مرجعیت علمی دانشگاه و حرکت در جهت اقتصاد مقاومتی به عنوان تعریف بین‌المللی سازی، سرلوحه فعالیت‌های این مجموعه قرار گرفته است.
وی ادامه داد: به منظور پیاده‌سازی این تعریف، شبکه بین‌الملل دانشگاه با تعیین معاونان بین‌الملل گروه‌های آموزشی، رابطان و معاونان بین‌الملل مراکز تحقیقاتی تشکیل شد.
دکتر کردی با بیان اینکه با همکاری کالج بین‌الملل دانشگاه و با رویکرد ارائه آموزش‌های لازم به اعضای این شبکه، دوره عالی بین‌المللی سازی آموزش در علوم پزشکی تعریف و از مدتی دیگر آغاز خواهد شد، اظهار داشت: مباحث آموزشی این دوره شامل قوانین و مقررات روابط بین‌الملل، اصول تحقیقاتی و آموزشی بین‌الملل، بازاریابی بین‌المللی، گردشگری سلامت، اصول مذاکره و مکاتبات بین‌المللی و تشریفات کاربردی بین‌المللی است.
معاون بین‌الملل دانشگاه با تأکید بر اینکه بین‌المللی سازی در مراکز تحقیقاتی چون گروه‌های آموزشی و دانشکده‌ها مقوله‌های آموزش، پژوهش و خدمات را در برگرفته و از تنوع برخوردار است، گفت: همکاری‌های پژوهشی با دانشگاه‌ها و مراکزی که از سطح پایین‌تری نسبت به مجموعه دانشگاه برخوردارند به ویژه از کشورهای منطقه در تبیین مرجعیت علمی دانشگاه نقش مؤثری ایفا می‌کند ضمن اینکه مراکز علمی رده‌بالاتر نیز به پیشرفت در عرصه‌های مختلف به ویژه آموزش و پژوهش کمک قابل‌توجهی خواهند کرد.
وی با اشاره به جایگاه تعدادی از مراکز تحقیقاتی در بین‌المللی سازی دانشگاه، خاطرنشان کرد: به طور حتم در این مسیر نقش معاونت بین‌الملل به عنوان پشتیبان مراکز مطرح است و پیش بردن همکاری‌ها و ارتباطات بین‌المللی به واسطه خود شما انجام خواهد شد.
دکتر کردی همچنین از رابطان و معاونان بین‌الملل مراکز تحقیقاتی خواست نسبت به ارائه برنامه عملیاتی خود هر چه زودتر اقدام کنند چرا که برنامه‌ریزی جهت اجرا و حمایت از فعالیت‌های پیش رو مطابق با این برنامه‌ها صورت می‌گیرد.
در بخش بعدی معاونان و رابطان مراکز تحقیقاتی به ارائه دیدگاه‌ها و طرح مهم‌ترین مسائل پیش رو از جمله امتیازات مربوط به پژوهش‌های بین‌المللی برای اساتید و قوانین ارتقاء وابسته به آن، جذب دانشجویان بین‌المللی پسادکترا در مراکز تحقیقاتی و نحوه پرداخت حقوق به آن‌ها، انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری بین‌المللی با مراکز و دانشگاه‌های خارج از کشور، افزایش پشتیبانی فنی از مراکز تحقیقاتی و برگزاری کارگاه‌های مشترک بین‌المللی و دعوت از اساتید خارجی جهت حضور در مراکز تحقیقاتی پرداختند.
اهمیت سیاست درهای باز در بین‌المللی سازی پژوهش
دکتر صحرائیان در پاسخ به بخشی از نکات مطرح شده توجه حاضران را به سیاست درهای باز در بین‌المللی سازی پژوهش جلب کرد و اظهار داشت: ارتباط با دانشجویان، اساتید، مجموعه‌های دانشگاهی و مراکز علمی با این رویکرد، همکاری‌های بین‌المللی را افزایش داده و تأثیر زیادی بر انتشارات بین‌المللی به دنبال خواهد داشت.
معاون پژوهشی دانشگاه با بیان اینکه در اغلب مراکز علمی جهان نخست گرنت اخذ و سپس دانشجوی پسادکترا پذیرفته می‌شود، افزود: در دانشگاه روند پذیرش دانشجویان پسادکترا متفاوت و گاها پرداخت حقوق از محلی غیر از گرنت است که به نظر می‌رسد باید بیش از گذشته برای جذب گرنت‌های بین‌المللی برنامه‌ریزی و تلاش کنیم.
وی همچنین بر اهمیت ارتباط مراکز تحقیقاتی با معاونت بین‌الملل دانشگاه در انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری بین‌المللی تأکید کرد و گفت: خوشبختانه فرمت مشخصی از تفاهم‌نامه‌های همکاری در معاونت بین‌الملل موجود است که به تأیید دانشگاه رسیده و مراکز می‌توانند ضمن بهره‌برداری از آن‌ها، از مشاوره‌های این مجموعه در رساندن مشکلات به حداقل ممکن استفاده کنند.
دکتر کردی نیز با اشاره به اینکه معاونت بین‌الملل در حد امکان از فعالیت‌های بین‌المللی مراکز زیرمجموعه حمایت می‌کند، تصریح کرد: در بحث حمایت‌های فنی چون ارتقاء وب‌سایت‌ها، توسعه همکاری‌ها و ارتباطات بین‌المللی و انعقاد تفاهم‌نامه‌ها آماده همکاری هستیم.
وی به ارائه توضیحاتی در خصوص اهمیت جذب دانشجویان خارجی در مراکز تحقیقاتی دانشگاه پرداخت و افزود: در صورت علاقه‌مندی برای برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت با شهریه مورد نظر، امکان تعریف آیین‌نامه‌های مربوطه و قرار دادن آن در وب‌سایت انگلیسی دانشگاه جهت جذب متقاضیان خارجی وجود دارد.
معاون بین‌الملل دانشگاه در پایان با تأکید بر اینکه از پیشنهادات برای برگزاری کارگاه‌های مشترک بین‌المللی و دعوت از اساتید خارجی استقبال می‌شود، یادآور شد: از معاونان بین‌الملل مراکز تحقیقاتی می‌خواهیم دوره‌ها و کارگاه‌های مورد نظر خود را در قالب برنامه عملیاتی به معاونت پژوهشی پردیس بین‌الملل اعلام کنند.

 

خبر و عکس: مهناز وحیدی