رتبهبندی یعنی شناخت جایگاه یک موسسه در مقایسه با سایر موسسههای آموزشی.
رتبهبندی دانشگاهی در واقع سنجش دانشگاهها و موسسات آموزشی بر اساس ترکیبی از شاخصها و ارائهی فهرست شمارهبندی شده از اسامی آنهاست.
رتبهبندی در سالهای قبل ابتدا در سطوح ملی یا منطقهای و فقط در برخی کشورها توسط برخی موسسات یا دانشگاه ها انجام میگرفت. بتدریج با استقبالی که سایر دانشگاهها و کشورها از این فرآیند بعمل آوردند رتبهبندیها پا به عرصهی جهانی نهادند. هر ساله فهرستی از دانشگاههای برتر جهان در رسانههای عمومی اعلام میگردد و این امر تمامی دانشگاههای مطرح دنیا را به عرصهی رقابت و چالش میکشاند.
موسسات مختلف سیستمهای ارزیابی متفاوت و شاخصهای متنوعی برای رتبه بندی دانشگاه ها از 5 معیار کلی پژوهشی، آموزشی، وجهه بین المللی، امکانات و فعالیت های اجتماعی- اقتصادی استفاده می شود. این معیارهای کلی هر کدام دارای زیرشاخصهایی با وزنهای متفاوت هستند. شاخصها عموما به دو دستهی کیفی و کمی تقسیم میشوند و مواردی از قبیل هیات علمی ، دانشجویان، فعالیتهای علمی پژوهشی، کیفیت آموزشی، نوآوریها، جوایز، ارتباطات بین المللی، تولیدات علمی، درآمدها، تسهیلات و تجهیزات فیزیکی و غیره را مورد سنجش قرار میدهند. وزن معیارها بر اساس اهمیتی که در سیستمهای رتبهبندی جهانی دارند با نظر کارشناسی مجریان طرح و با مشورت با افراد صاحب نظر تعیین میشود.
برخی موسسات نیز وضعیت وب دانشگاهها را بر اساس شاخصهای خاص وبسنجی مورد ارزیابی قرار میدهند.
این گزارش، فهرستی از سیستمهای رتبهبندی مطرح جهانی به همراه معیارهای کلی و شاخصهای آنها، ارائه میدهد. سیستمهای رتبهبندی مطرح شده عبارتند از:
THE
QS
ARWU (Shanghai)
SIR (Scimago)
URAP
ISC
Webometrics
CWTS Leiden
NTU
4ICU
CWUR